– Ngày tết đầu năm dương lịch còn gọi là ngày tết Tây, được bắt đầu vào ngày 1-1 mỗi năm. Tuy nhiên, ngược dòng thời gian chúng ta sẽ thấy ở Pháp, kể từ khi vua Charles IX trở về trước, ngày đầu năm bao giờ cũng là lễ Phục Sinh.
– Năm 1564, vua Charles IX, sau mấy năm trị vì dưới quyền nhiếp chính của Hoàng thái hậu, đã mở đầu triều đại chính thức của mình bằng 1 sắc lệnh vào ngày 1 tháng Janvier(Tháng 1).
– 228 năm sau , tức là năm 1792 lịch sử, ngày đầu năm lại 1 lần nữa bị xáo trộn bởi cuộc cách mạng Pháp. năm 1792, Chính quyền cách mạng ban hành lịch Cộng hòa, lấy Mây, Mưa, Sương, Gió đặt tên cho tháng và ngày đầu của mỗi năm, lại tính từ 21 tháng 9 vào tiết thu phân. Thế rồi, mãi đến năm 1806, vào triều đại Napoléon đệ Nhất, sau bản tường trình hợp lý của vị Nguyên lão nghị viện Laplace, thờii gian đầu năm của dân tộc Pháp lại bắt đầu từ ngày mồng 1 tháng Janvier(Tháng 1) cho tới ngày nay.
– Thật ra, Janvier cũng không có nghĩa là tháng thứ Nhất.Janvier có nguồn gốc từ “Januaris” nghĩa là tháng của Janus theo tiếng Latinh. Thời thượng cổ trên vùng đất Ý ngày nay, có 1 vương quốc tên là Latium, ông vua lâu nhất của vương quốc này tên là vua Janus.
– Thời ấy, thần Saturne là con của Trời Đất. Thần Saturne lấy nữ thần Rhea, hạ sinh thần vương Jupiter và nữ thần Junon. Jupiter có nhiều sức mạnh, cướp ngôi Trời, đẩy cha là Saturne xuống hạ giới. Saturne xuống trần, đến ở nhà nước của vua Janus, từ đó xứ đó gọi là xứ Latium có nghĩa là “nơi ẩn trú”. Mang ơn Janus đã hậu đãi và cho ở nhờ, Saturne ban cho ông quyền phép thiêng liêng, biết suốt quá khứ và tương lai, rồi dạy dân nước Latium cày cấy sung túc, tạo ra thành 1 thời đại hoàng kim. Đó là nguồn gốc của dân tộc La Mã cổ đại.
– Để hình dung 1 người biết trước quá khứ và tương lai, dân La Mã đắp 1 bức tượng thần Janus có 2 mặt trước, sau và dựng 1 ngôi đền thờ. Cũng từ đó, cái tên Janus sau này là Janvier đặt cho 1 tháng, mang ý nghĩa nửa quá khứ, nửa tương lai, trở thành tháng đầu năm, biểu hiện cho mới cũ giao nhau. Cũng như vào ngày tết âm lịch của chúng ta có đêm giao thừa, là thời khắc giao nhau giữa năm cũ và năm mới

PHONG TỤC TẬP QUÁN NGÀY TẾT DƯƠNG LỊCH CỦA CÁC NƯỚC

12 tháng trôi qua, chúng ta lại chuẩn bị đón năm mới. Các nước phương Tây và những nước chịu ảnh hưởng của văn hóa phương Tây, mọi người đã bắt đầu hối hả, sôi động trong không khí vui đón các ngày lễ hội lớn nhất của năm cũ sắp qua và năm mới bắt đầu đến. Đó là lễ Giáng sinh và ngày tết Dương lịch. Người phương Tây gọi tết Dương lịch là New Year, được tính từ khi họ làm lễ đón giao thừa, thời điểm chuyển giao năm cũ sang năm mới bắt đầu từ 24 giờ ngày cuối năm cho đến 1 giờ  ngày 1/1 dương lịch. Mặc dù, thời gian đón tết không giống nhau, song năm mới luôn mang đến cho mọi người nhiều hy vọng mới, niềm hân hoan và những lời chúc phúc tốt đẹp. Vào thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, mọi người ở khắp nơi trên thế giới đều có phương thức chào đón năm mới thật độc đáo, mang đậm nét văn hóa riêng của từng đất nước.
* Nhật: Do ảnh hưởng văn hoá phương Tây nên người Nhật từ lâu đã không đón tết theo thời gian âm lịch như một số nước châu Á khác. Trong tâm linh người Nhật đã coi tết dương lịch là ngày lễ tết chính. Trong buổi sáng tinh mơ ngày đầu năm, mọi thành viên trong các gia đình người Nhật cùng nhau đổ ra đường để chào đón bình minh đầu tiên của năm mới. Sau đó, mọi người rủ nhau lên chùa để bái Phật, cầu nguyện hoặc đến nhà người thân, bạn bè để chúc tết nhau. Trong ngày này, các gia đình đều làm lễ đón mừng năm mới (Oshogatsu). Trên mâm cỗ của người Nhật, các món ăn vô cùng phong phú, được bày trí tỉ mỉ, đẹp mắt. Đầu tiên là rượu mừng năm mới (otoso) trừ tà khí trong năm đó và để kéo dài tuổi thọ. Tiếp đến là món ăn ngày Tết (osechi) sau khi cúng Thần năm mới. Mọi người ăn uống và dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp nhất. Ba ngày đầu từ ngày 1 đến ngày 3/1 được coi là 3 ngày đặc biệt, thiêng liêng nhất của tết dương lịch. Trong 3 ngày này người Nhật có tục ăn chay để tỏ lòng thành kính với thần phật, tổ tiên, cầu khấn cho một năm mới đại cát đại lợi. Ngoài ra, giống như ngày tết của Việt Nam , người Nhật vẫn lưu giữ tục lệ mừng tuổi cho trẻ em hoặc tặng quà giữa những người thân trong gia đình hay trong dòng họ, bạn bè sau Lễ đón Giao thừa năm mới. Điều đáng lưu ý, theo phong tục, tập quán lưu truyền từ trước thì việc tặng quà hay mừng tuổi ngày Tết ở Nhật Bản không bị  “nặng nề” vì giá trị vật chất mà chủ yếu mang ý nghĩa tinh thần, tình cảm, đạo lý ứng xử…
* Pháp: Có câu nói: “người Pháp dùng rượu để chào đón năm mới”. Tại sao lại nói như vậy? Vì người Pháp bắt đầu uống rượu say sưa từ đêm giao thừa cho đến ngày 3/1 mới kết thúc. Người Pháp quan niệm, vào ngày tết phải uống cạn tất cả rượu mà họ có, làm như vậy thì trong năm mới sẽ được vạn sự như ý. Nếu như uống rượu vẫn còn, trong năm mới sẽ gặp nhiều điềm xui rủi. Ngoài ra, trong ngày đầu năm mới người Pháp thường cùng nhau ra đường xem hướng gió để đoán thời vận trong năm. Nếu gió Nam thổi, báo hiệu một năm mưa thuận gió hòa, đây sẽ là một năm bình an và thời tiết thì nóng bức. Nếu gió Tây thổi, sẽ là một năm may mắn đối với nghề đánh cá và những người nuôi bò sữa. Nếu gió Đông thổi, cây trái sẽ bội thu, nhà nhà no ấm. Nếu gió Bắc thổi là điềm không tốt, đây sẽ là một năm mùa màng thất bát.

* Anh: Một ngày trước tết Dương lịch, nhà nhà đều tất bật mua rượu đổ đầy các chai, hũ trong nhà, trong bếp thì chứa thật nhiều thịt. Người Anh cho rằng, nếu rượu thịt không dư dả, năm mới sẽ gặp khó khăn, nghèo khổ. Ngoài ra, ở Anh còn lưu hành phong tục “lấy nước đầu năm mới”. Mọi người đều tranh nhau đi lấy nước để được là người đầu tiên múc được gáo nước đầu tiên trong những giờ phút đầu tiên của năm mới. Theo quan niệm của người Anh, người múc được gáo nước đầu tiên sẽ là người may mắn suốt cả năm. Vào đêm giao thừa, người Anh thường mang theo bánh ngọt và rượu đi thăm hỏi người thân, bạn bè, tuy nhiên, những người khách sẽ không gõ cửa mà đi thẳng vào bên trong. Người Anh cho rằng, sau khi chuông báo nửa đêm chuyển sang năm mới, người đầu tiên đặt chân vào nhà là một người đàn ông có mái tóc đen hoặc là một người vui vẻ, hạnh phúc và giàu có sẽ mang đến cho chủ nhà một năm mới đại cát đại lợi. Nếu người đầu tiên là một người phụ nữ có mái tóc màu vàng bạch kim hoặc một người ưu buồn, nghèo khổ, bất hạnh, điều này báo hiệu chủ nhà sẽ có một năm xui rủi, gặp nhiều khó khăn và tai họa. Khi đến làm khách ở nhà người Anh trong đêm giao thừa, trước khi mở đầu câu chuyện, việc đầu tiên bạn cần làm là đi đến lò sưởi cơi than đốt lò. Đây là việc làm thể hiện sự chúc phúc đối với chủ nhà với ý nghĩa “khai môn đại cát”.
* Scotland : Đêm trước ngày tết dương lịch, mỗi gia đình người Scotland đều rải một ít tiền vàng ngay trước cửa nhà. Mặc dù không có người trông chừng, nhưng cả trộm cướp và người ăn xin khi nhìn thấy những đồng tiền này cũng không bao giờ nhặt lấy. Bởi vì theo phong tục ở đây, rải tiền vàng trước cửa vào trước đêm giao thừa, hôm sau khi năm mới đến, sớm tinh mơ vừa mở cửa liền nhìn thấy ngay tiền vàng sẽ mang lại nhiều tài lộc, ý nghĩa là “nhìn thấy phát tài”.
* Đức: Trong thời gian mừng đón tết dương lịch, người Đức đều đặt một cây lãnh sam và gắn đầy những bông hoa bằng gấm len, vừa để báo hiệu tiết xuân phủ khắp đất trời vừa mang ý sung túc. Một phút trước khi bước sang năm mới, mọi người đều leo lên đứng trên một chiếc ghế, khi tiếng chuông đồng hồ vừa điểm 12 giờ, tất cả lập tức nhảy xuống ghế và vội vã ném một vật nặng ra phía sau ghế với ý nghĩa ném đi những tai họa, xui rủi của năm cũ, tiến nhanh vào năm mới. Ở vùng nông thôn của Đức vẫn còn lưu truyền phong tục mừng năm mới khá thú vị là tục “thi trèo cây”, ý nghĩa là mỗi năm mỗi tiến cao hơn, phát triển hơn trong công việc cũng như trong cuộc sống.
* Bulgari: Sau khi chuông đồng hồ báo mừng năm mới, mọi người trong gia đình cùng ngồi ăn chiếc bánh kem được làm đặc biệt cho đêm giao thừa. Người nào ăn phải đồng tiền được giấu trong bánh sẽ là người hạnh phúc trong năm mới. Ngoài ra, khi dùng tiệc đầu măm mới, người nào hắt xì hơi đầu tiên sẽ được xem là người mang lại hạnh phúc cho chủ nhà trong năm. Chủ nhà sẽ tặng cho người này một con dê, bò hoặc ngựa con để cầu chúc và bày tỏ cảm ơn vì mang lại hạnh phúc cho gia đình họ.
* Hungary : Trong ngày tết dương lịch, người Hungary cấm kỵ ăn gia cầm và các loại cá. Giữa bạn bè thân thiết, người ta thường tặng cho nhau một chú heo con và bức tượng bằng sứ hình người lao công dọn ống khói để biểu thị lời chúc phúc tốt đẹp.
* Tây Ban Nha: Đối với người Tây Ban Nha, trong đêm giao thừa, tất cả mọi thành viên trong gia đình đều quây quần bên nhau, thông qua tiếng đàn hát và những trò chơi để chúc mừng lẫn nhau. Khi tiếng chuông đầu tiên báo hiệu nửa đêm, cũng là thời khắc chuyển qua năm mới, mọi người liền tranh nhau ăn nho. Nếu có thể ăn được 12 quả nho trùng với thời điểm 12 tiếng chuông đổ, bạn sẽ là người may mắn vì suốt 12 tháng trong năm tất cả mọi việc đều đạt như ý muốn. ở Tây Ban Nha, điều cấm kỵ nhất đối với trẻ con trong ngày tết dương lịch là không được mắng chửi người khác, đánh nhau và khóc lóc. Người Tây Ban Nha cho rằng, đây là điềm báo hiệu những chuyện không tốt lành. Cho nên, trong ngày này, người lớn luôn đáp ứng yêu cầu của trẻ nhỏ để chúng được hài lòng và luôn vui vẻ. Ngoài ra, người Tây Ban Nha trong ngày tết dương lịch đều đeo một đồng tiền bằng vàng hoặc bằng đồng để biểu thị cho sự may mắn, cát tường.
* Bỉ: Vùng nông thôn ở Bỉ vẫn còn giữ một phong tục rất thú vị là “chúc tết vật nuôi”. Vào buổi sáng sớm ngày tết dương lịch, việc làm đầu tiên là mọi người đi đến bên các con vật nuôi như bò, ngựa, dê, cừu, chó, mèo… và giả vờ như đang muốn thông báo đến chúng : “năm mới đến rồi, chúc vui vẻ”.
* Braxil: Với người braxil, trong ngày tết dương lịch, mọi người tay cầm đuốc, lũ lượt trèo lên các ngọn núi cao. Họ tranh nhau tìm hái trái bu-lô vàng, một loại trái tượng trưng cho hạnh phúc. Chỉ có những người không ngại nguy hiểm, gian nan mới có thể tìm được loại quả quý hiếm này. Họ gọi đây là cuộc “tìm kiếm hạnh phúc”. “Tục kéo lỗ tai” cũng là phong tục khá độc đáo trong ngày tết Dương lịch ở vùng nông thôn Braxil. Mọi người khi gặp nhau vào ngày tết liền nắm lấy vành tai của người đối diện và kéo mạnh một cái để bày tỏ sự chúc phúc.
* Mexico : Tại một số vùng miền ở Mexico khi năm mới đến có tục lệ cấm cười. Người dân ở những vùng này chia một năm thành 18 tháng, mỗi tháng có 20 ngày. Trong ngày cuối cùng của năm, tất cả mọi người đều không được phép cười đùa.
* Paraguay : Người Paraguay quy định năm ngày cuối cùng của năm là “ngày hàn thực”. Trong năm ngày này, từ nguyên thủ quốc gia, đến mọi dân thường đều không được nhóm lửa, đốt lò, chỉ có thể ăn đồ nguội, thức ăn đã làm sẵn từ trước. Đến ngày tết Dương lịch 1/1 mới được phép nhóm lò nấu bếp để cầu chúc một năm mới ấm no, tốt lành.
* Ai Cập: người Ai Cập lấy nước sông Nil dâng cao nhất làm ngày bắt đầu năm mới, gọi là “năm mới nước lên”. Tại một số địa phương của Ai Cập, vào ngày tết dương lịch, thường phải cúng các loại hạt thu hoạch được như hạt đậu tương (đậu nành), đậu cô-ve, hạt linh lăng tím và lúa mì…. Ngoài ra còn có mầm cây tươi của một số loài thực khác để tượng trưng cho sự sung túc, dư giả. Người Ai Cập quan niệm, cúng thần linh càng nhiều lễ vật, mùa màng trong năm mới sẽ thu hoạch càng nhiều.
* Ấn Độ: Ngày tết Dương lịch ở Ấn Độ gọi là “ngày tết đau khổ” hoặc gọi là “ngày tết cấm thực”. Ngay ngày đầu tiên của năm mới, mọi người không được tức giận, càng không được phép nổi cáu, cãi cọ với người khác. Ở một số nơi, ngày tết không những không chúc phúc nhau mà còn ôm nhau khóc thảm thiết. Họ quan niệm rằng, mỗi khi năm mới bắt đầu, tuổi thọ lại mất đi, đời người càng thêm ngắn ngủi, tiếng khóc là để bày tỏ sự xót thương, than thở cho bản thân. Có nơi, người ta sẽ nhịn ăn một ngày một đêm để chào năm mới. Thời gian nhịn ăn được tính từ bình minh ngày đầu tiên của năm mới cho đến nửa đêm.

* Pakistan : Trong ngày đầu tiên của năm mới, mỗi người Pakistan khi bước ra đường trên tay đều cầm bịch bột màu đỏ. Gặp người thân, bạn bè, sau khi đã chào hỏi, chúc mừng năm mới, mọi người liền quệt một vệt phấn đỏ trên trán người đối diện để thể hiện lời chúc năm mới như ý cát tường.
* Afghanistan : Những người dân ở miền bắc Afghanistan , mỗi khi tết đến đều tổ chức cuộc thi săn dê núi rất náo nhiệt như một cách để chào mừng năm mới. Hai đội thi tranh nhau các con thú săn, cuộc đua tranh vô cùng cẳng thăng và kịch liệt nhưng cũng rất vui vẻ, hào hứng.
* Argentina : Nước được người Argentina xem là thứ “thánh khiết” nhất trong vạn vật. Do vậy, trong ngày tết dương lịch, nhà nhà người người lũ lượt kéo nhau ra sông để “tắm mừng năm mới”. Trước lúc xuống nước, người ta rải những cánh hoa tươi trên mặt sông. Sau đó, mọi người cùng cười vang và nhảy ùa xuống sông để tắm gội. Họ dùng những cánh hoa tươi chà sát lên thân thể để tẩy rửa những ô uế, xấu xa của năm cũ và cầu mong những điều tốt lành cho năm mới.